Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Temmuz 2022’de Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini başlattığı ve İzmir’in Foça ilçesi Kocamehmetler Köyü’nde kurulması planlanan doğal taş (tüf) ocağı projesi, yapılan itiraz üzerine iptal edildi.
Evrensel’den Ramis Sağlam’ın haberine göre bölgedeki taş ocaklarına karşı harekete geçen Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu yaptığı eylemlerle kamuoyu yaratarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne itiraz dilekçeleri vermişti. Platform ayrıca 2 bin 500 yıllık Pers Mezar Anıtı ve zeytinlik alanın yakınında açılmak istenen taş ocağı projesini de iptal ettirmişti.
HAYATA GEÇİRİLSEYDİ 334 bin TON ATIK OLUŞTURACAKTI
Kocamehmetler Köyü’ne 850 metre uzaklıktaki Işıklar mevkiinde Refik Akgül tarafından, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne verilen proje tanıtım dosyasındaki bilgilere göre aynı alanda yılda 502 bin ton dekoratif taş üretmek hedeflenirken, yüzde 40’lık atıkların bölgede depolanacağı belirtilmişti. Açılması planlanan taş ocağında 24,71 hektar ÇED alanında yılda 186 bin metreküp doğal taş çıkarılması planlanıyordu.
Proje hayata geçseydi saatte 53, gün içinde 424 kilogram toz havaya karışacaktı. Yıllık 334 bin ton atık oluşturacak olan taş ocağı partikül yayarak çevreye telafisi olanaksız zararlar oluşturacaktı.
ZEYTİNLİKLER TEHDİT ALTINDAYDI
Dekoratif taş amaçlı açılması istenen ocağının partikülleri her yıl katlanarak artarken, yeni cüruf dağları çevreyi tehdit etmeye devam edecekti. Zeytinlikle geçimini sağlayan köyde zeytin ağaçları dışında, kızılçam ve endemik bitki örtüsü yok olma tehdidi altındaydı.
Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun, zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafedeki alanlarda zeytin ağaçlarının bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılmasına izin vermiyor.
Proje ÇED sürecine, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Foça Belediyesi ve Devlet Su İşleri (DSİ) olumsuz görüş bildirirken; 2. No’lu Koruma Kurulu Başkanlığı olumlu görüş verdi. DSİ Genel Müdürlüğü 2. Bölge Müdürlüğü olumsuz görüş yazısında, yaklaşık 180 metre rakımda orta miyosen yaşlı volkanik tüfler üzerinde bulunduğuna dikkat çekerek, sahanın dört yönünde de hayvansal ve tarımsal amaçlı kullanılan soğuk su olduğunu ifade etti.
ÇED alanının 500 metre güneyinde ise volkanik tüflerin kırık çatlak sistemlerinden beslenen yer altı suyu kaptajlarının olduğu belirtildi. Proje sahasına 1400 metre güneyinde içme suyu çeşmesi olması nedeniyle olumsuz görüş verildi.
Foça Tarih ve Doğa Talanına Hayır Platformu, proje sahası içinde yaptığı çalışma sonucunda tarihi kalıntıların olduğunu tespit etti. Platform, 2 No’lu Koruma Kuruluna verdiği dilekçeyle bölgedeki tarihi eserlerin tescil edilerek koruma altına alınmasını istedi.
Bölgedeki taş ocağı projesinin iptal edilmesinin ardından açıklama yapan platform üyeleri, “Pers Mezar Anıtı’n yakınındaki taş ocağı projesinden sonra, Kocamehmetler Köyü’ndeki taş ocağı projesinin de iptal edilmesi bizim için çifte bayram oldu. 2 taş ocağı açılmış olsaydı köylünün geçim kaynağı olan zeytincilik zarar görecek, tarım alanları ve tarihi doku ortadan kalkacaktı. Kocamehmetler Köyü’nde faaliyeti devam eden 2 taş ocağının yarattığı tahribata karşı mücadelemiz devam edecek” ifadelerini kullandı.
